„ინგლისურ-ქართული ლექსიკონის“ შექმნის იდეა გასული საუკუნის 60-იან წლებში დაიბადა ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში. იგი ეკუთვნის ცნობილ ქართველ მთარგმნელს, ინგლისური ფილოლოგიის კათედრის პირველ გამგეს, პროფესორ გივი გაჩეჩილაძეს. ბატონ გივის კარგად ესმოდა თუ რაოდენ დიდი მნიშვნელობა ჰქონდა ინგლისურენოვანი ლიტერატურის ქართულად სრულფასოვნად თარგმნისათვის აკადემიურ, ვრცელ ინგლისურ-ქართულ ლექსიკონს.

ლექსიკონზე მუშაობა თსუ ინგლისური ფილოლოგიის კათედრაზე გასული საუკუნის 70-იან წლებში დაიწყო. თავდაპირველად ითარგმნა მიულერის „ინგლისურ-რუსული ლექსიკონი“, შემდეგ კი ი. გალპერინის საერთო რედაქტორობით შექმნილი „ახალი ინგლისურ-რუსული ლექსიკონი.

80-იან წლებში რედაქტორების მცირე ჯგუფმა ითავა არსებული მასალის შეგროვება, შესწავლა, საფუძვლიანი გადამუშავება, შევსება და გამოსაცემად მომზადება. სარედაქციო ჯგუფს გადაეცა არსებული მასალა, რომელიც მთლიანი ლექსიკონის 46 პროცენტს შეადგენდა. შესადგენი იყო ლექსიკონის ნახევარზე მეტი, არსებული სიტყვა-სტატიებიც, ძირითადად, ინგლისურ-რუსული ლექსიკონიდან იყო თარგმნილი და საფუძვლიან გადამუშავებას საჭიროებდა.

ლექსიკონის პირველადი მასალის შედგენაზე მუშაობდნენ ინგლისური ფილოლოგიის კათედრის თანამშრომლები: გულნარა ანთელავა, სალომე ბოლქვაძე, ლალი გომიაშვილი, ლია გიორგაძე, ლილი გოქსაძე, რუსუდან ებრალიძე, რუსუდან ენუქიძე, ქეთევან თუხარელი, ქეთევან კოპალეიშვილი, ცირა მათურელი, ნანა მამაცაშვილი, მარინე მეტრებელი, გიული რობაქიძე, ციალა საკარული, ნელი საყვარელიძე, დარეჯან სირია, ნანა ძოწენიძე, დალი ჭილაია, ციცინო ხვედელიძე, თამარ ჯაში.

დაიწყო ინგლისურ-ქართული ლექსიკონის მასალის საფუძვლიანი გადამუშავებისა და შევსების რთული და ხანგრძლივი პერიოდი, რომელიც დღემდე გრძელდება. სარედაქციო კოლეგიამ არსებული სალექსიკონო მასალა მთლიანად გადაამუშავა „ოქსფორდის ინგლისური ენის ლექსიკონით ისტორიულ პრინციპებზე“, უებსტერის ვრცელი ლექსიკონით, ლონგმენის, კობილდის და სხვა ლექსიკონებით (იხ. ლექსიკოგრაფიული წყაროები).

საქართველოში ინტერნეტის განვითარების კვლადაკვალ, რედაქტორებმა სარედაქციო სამუშაოებში ჩართეს ინგლისური ენის ეროვნული კორპუსი, ბოლო ათი წელია კი აქტიურად იყენებენ სკეჩენჯინს, მის კორპუსებსა და პროგრამულ ინსტრუმენტებს.

საქართველოში პირველი კომპიუტერების გამოჩენის შემდეგ დაიბადა ბარათებზე არსებული მასალის გაციფრებისა და ლექსიკონის ნაკვეთებად გამოცემის იდეა. 1993 წლიდან დაიწყო ათასობით ბარათის კომპიუტერიზაციის პროცესი.
1995 წელს გამოვიდა ლექსიკონის პირველი ტომი, რომელშიც შევიდა 6,000 სიტყვა-სტატია ასო A-ზე და ასე დაიწყო „ინგლისურ-ქართული ლექსიკონის“ გამოცემის საქმე. დღეისათვის გამოქვეყნებულია ლექსიკონის 14 ტომი, რაც დაახლოებით 2500 ნაბეჭდ გვერდს შეადგენს.

2009 წელს ლექსიკონის სარედაქციო კოლეგიამ მიიღო ონლაინლექსიკონის პლატფორმის შექმნისა და „ინგლისურ-ქართული ლექსიკონის“ ინტერნეტში განთავსების გადაწყვეტილება. ლექსიკონის ონლაინვერსია არ იყო მისი სტერეოტიპული გამოცემა, ლექსიკონი ნაწილობრივ გადამუშავდა და ინტერნეტში აიტვირთა მისი მეორე შესწორებული გამოცემა.

ამჟამად მიმდინარეობს მუშაობა ლექსიკონის მესამე განახლებულ და შევსებულ გამოცემაზე, რომელიც უკვე ქვეყნდება ნაწილ-ნაწილ ონლაინლექსიკონში.

უფრო ვრცლად იხილეთ აქ

 

 
Margaliti Limited © 2006. All Rights Reserved